يَـٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ لَا تَتَّخِذُوا۟ عَدُوِّى وَعَدُوَّكُمْ أَوْلِيَآءَ تُلْقُونَ إِلَيْهِم بِٱلْمَوَدَّةِ وَقَدْ كَفَرُوا۟ بِمَا جَآءَكُم مِّنَ ٱلْحَقِّ يُخْرِجُونَ ٱلرَّسُولَ وَإِيَّاكُمْ ۙ أَن تُؤْمِنُوا۟ بِٱللَّهِ رَبِّكُمْ إِن كُنتُمْ خَرَجْتُمْ جِهَـٰدًا فِى سَبِيلِى وَٱبْتِغَآءَ مَرْضَاتِى ۚ تُسِرُّونَ إِلَيْهِم بِٱلْمَوَدَّةِ وَأَنَا۠ أَعْلَمُ بِمَآ أَخْفَيْتُمْ وَمَآ أَعْلَنتُمْ ۚ وَمَن يَفْعَلْهُ مِنكُمْ فَقَدْ ضَلَّ سَوَآءَ ٱلسَّبِيلِ ﴿ ١ ﴾
ތަރުޖަމާ
އޭ إيمان ވެއްޖެ މީސްތަކުންނޭވެ! ތިމަންރަސްކަލާނގެ عدوّ ންނާއި، އަދި ތިޔަބައިމީހުންގެ عدوّ ންނަކީ، އެހީތެރިންކަމުގައި ތިޔަބައިމީހުން ނުހިފާށެވެ! ތިޔަބައިމީހުން، އެއުރެންނަށް ލޯތްބާއި، އެކުވެރިކަން ހުށަހަޅަމުއެވެ. އަދި ތިޔަބައިމީހުންގެ ގާތަށްއައި حق دين އަށް އެއުރެންވަނީ كافر ވެފައެވެ. ތިޔަބައިމީހުންގެ ވެރި اللَّه އަށް ތިޔަބައިމީހުން إيمان ވާ ކަމަށްޓަކައި، އެއުރެން رسول އާއާއި، ތިޔަބައިމީހުން ރަށުން ބޭރުކޮށްލައެވެ. ތިމަންރަސްކަލާނގެ މަގުގައި جهاد ކުރުމަށާއި، އަދި ތިމަންރަސްކަލާނގެ ރުއްސެވުން އަދައިގެން، ތިޔަބައިމީހުން ނުކުތް ކަމުގައިވާނަމަ (ތިޔަބައިމީހުން ތިމަންރަސްކަލާނގެ عدوّ ންނަށް رحمة ތެރިކަން ނުބަހައްޓާށެވެ!) ތިޔަބައިމީހުން އެއުރެންނަށް ލޯތްބާއެކު ސިއްރު ވާހަކަ ދައްކަމުއެވެ. ތިޔަބައިމީހުން ފޮރުވާކަންތަކާއި، އަދި ތިޔަބައިމީހުން ފާޅުކުރާ ކަންތައް ތިމަންރަސްކަލާނގެ ދެނެވޮޑިގަތުން ބޮޑެވެ. ތިޔަބައިމީހުންކުރެ އެފަދަ عمل ކުރާމީހާ (ދަންނާށެވެ!) ފަހެ، އެމީހަކަށް ސީދާވެގެންވާ މަގު ގެއްލިއްޖެކަން ކަށަވަރެވެ. (1)
ތަފްސީރު
އީމާންކަމުގެ ސިފައިން އެބައިމީހުންނަށް ގޮވައިލެއްވީ އިޖާބަދީ ކިޔަމަންވުމަށް އެބައިމީހުންނަށް ހިތްވަރުދެއްވުމުގެ ގޮތުންނެވެ. މާނައީ: މުއުމިނުންނޭވެ! ތިމަންރަސްކަލާނގެއާއި ތިޔަބައިމީހުންގެ ޢަދާވާތްތެރިން ކަމުގައިވާ ކާފަރުންނަކީ ތިޔަބައިމީހުން އެބައިމީހުންނާ އެކުވެރިވެ، އެ އެކުވެރިކަމުގެ ސަބަބުން ތިޔަބައިމީހުންގެ ސިއްރުތައް އެބައިމީހުންނަށް ހާމަކުރާ އެކުވެރިންކަމުގައްޔާއި، ރަޙްމަތްތެރިން އަދި އެހީތެރިންކަމުގައި ނުހިފާށެވެ. ﴿وَقَدْ كَفَرُوا۟ بِمَا جَآءَكُم مِّنَ ٱلْحَقِّ﴾ އެބައިމީހުން ތިޔަބައިމީހުންގެ ވެރިރަސްކަލާނގެ ޙަޟްރަތުން ތިޔަބައިމީހުންނަށް ބާވައިލެއްވުނު ފޮތް ދޮގުކޮށް، ތިޔަބައިމީހުންގެ ރަސޫލާ ﷺ ގެ ރަސޫލުކަން ޤަބޫލުކުރުމަށް ދެކޮޅު ހަދާފައި ވާތީއެވެ. ﴿يُخْرِجُونَ ٱلرَّسُولَ وَإِيَّاكُمْ ۙ أَن تُؤْمِنُوا۟ بِٱللَّـهِ رَبِّكُمْ﴾ އަދި ރަސޫލުﷲ ﷺ ރަށުން ބޭރުކޮށް، ތިޔަބައިމީހުންގެ ވެރިރަސްކަލާނގެއަށް ތިޔަބައިމީހުން އީމާންވުން ފިޔަވައި ތިޔަބައިމީހުން ކުރި ކުށެއް ނެތީސް، ތިޔަބައިމީހުންގެ ވަޒަނުން ތިޔަބައިމީހުން ބޭރުކޮށްފައިވާތީއެވެ. ފަހެ، ތިޔަބައިމީހުންގެ ގެދޮރުން ތިޔަބައިމީހުން ބޭރުކޮށްލުމުގެ ބޮޑު ޖަރީމާއަށް ފަހު، އެކުވެރިކަމާއި، ގާތްކަން ބާއްވަންޖެހޭ ސަބަބެއް އެބައޮތް ހެއްޔެވެ؟ ﴿إِن كُنتُمْ خَرَجْتُمْ جِهَـٰدًا فِى سَبِيلِى وَٱبْتِغَآءَ مَرْضَاتِى﴾ މިއީ އޭގެ ޖަވާބު އުނިކުރެވިފައިވާ ޝަރުޠެކެވެ. އެ ފުރިހަމަ ވާނީ މިގޮތަށެވެ. ތިޔަބައިމީހުންގެ ވަޒަނުން ތިޔަބައިމީހުން ނުކުތީ މާތް ﷲގެ ރުއްސެވުން އަދައިގެން އެކަލާނގެ މަގުގައި ޖިހާދުކުރުމަށް ކަމުގައި ވަނީނަމަ، ތިޔަބައިމީހުންގެ އެކުވެރިން ކަމުގައި އެބައިމީހުން ނަހަދާށެވެ. ކުރުގޮތަކަށް ބުނެވޭނީ މިހެންނެވެ. ތިޔަބައިމީހުންނީ ތިމަންރަސްކަލާނގެ ވަލިއްޔުން ކަމުގައި ވަނީނަމަ، އެބައިމީހުންނީ ތިޔަބައިމީހުންގެ އެކުވެރިން ކަމުގައި ނަހަދާށެވެ. ﴿تُسِرُّونَ إِلَيْهِم بِٱلْمَوَدَّةِ وَأَنَا۠ أَعْلَمُ بِمَآ أَخْفَيْتُمْ وَمَآ أَعْلَنتُمْ﴾ ވަންހަނާ ގޮތުގައި ސިއްރުން ތިޔަބައިމީހުން އެބައިމީހުންނަށް ނަސޭހަތް ދެމުއެވެ. ތިމަންރަސްކަލާނގެ ތިޔަބައިމީހުން ފާޅުކުރާ ކަންތަކާއި ސިއްރުކުރާ ކަންތައް ދެނެވޮޑިގެން ވަމެވެ. ވީއިރު، ސިއްރުކޮށް ވަންހަނާ ކުރުމުގެ ފައިދާއަކީ ކޮބައި ހެއްޔެވެ؟ މިބަސްފުޅުގައި ވަނީ ޢިތާބެވެ. ޢިތާބާއެކު އަންނަނީ އިންޒާރެވެ. އެހެންކަމުން ދެން ވަޙީކުރައްވަނީ ﴿وَمَن يَفْعَلْهُ مِنكُمْ فَقَدْ ضَلَّ سَوَآءَ ٱلسَّبِيلِ﴾ މާތް ﷲގެ ޢަދުއްވުންނަކީ އެކުވެރިންނަށް ހަދައި އެބައިމީހުން ދެކެ ލޯބިވާ މީހާ ދަންނާށެވެ. ފަހެ، އޭނާއަށް ވަނީ އީމާންކަމާއި ސުވަރުގޭގެ މަގު އޮޅިފައެވެ.